Mija dwadzieścia pięć lat od wydarzenia z 18 maja 1999 roku, wyjątkowego, bo związanego ze zdobyciem najwyższego górskiego szczytu świata przez gorzowianina Tadeusza Kudelskiego. Przypominamy absolwenta naszej Filii, wystawą fotograficzną pt. „Góry, moje życie”.
Wystawę obejrzeć można w holu na pierwszym piętrze Budynku Fizjoterapii. Zapraszamy!
Tadeusz Kudelski
Himalaista, sportowiec i nauczyciel. Dwunasty Polak, który zdobył najwyższą górę świata. Zostawił na szczycie flagę Polski, Gorzowa Wielkopolskiego i Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego SOLIDARNOŚĆ. Zaginął w drodze powrotnej schodząc ze szczytu.
Urodził się 3 lipca 1954 roku, w miejscowości Brzeźnica koło Świebodzina (dawne woj. zielonogórskie). Zaginął na szczycie Mount Everest (Himalaje) w dniu 18 maja 1999 roku. Dzieciństwo spędził w Lubnie koło Gorzowa. Absolwent II LO w Gorzowie Wielkopolskim im. Marii Skłodowskiej-Curie oraz gorzowskiej filii Akademii Wychowania Fizycznego w Poznaniu. Uzdolniony sportowo. Trenował lekkoatletykę (najpierw w szkole, a później w KKS Warta Gorzów i AZS AWF Gorzów- najlepszy wynik 65,78m osiągnął w rzucie oszczepem) i tenis ziemny. Po studiach rozpoczął pracę jako nauczyciel wychowania fizycznego
w Szkole Podstawowej nr 11 w Gorzowie. Zwolniono go, wkrótce po zatrudnieniu, za działalność w Solidarności. Na tzw. własny rachunek, jak to się wtedy mówiło, założył firmę specjalizującą się w pracach na wysokościach.
W drugiej połowie lat siedemdziesiątych już interesował się wspinaczką górską. Początkowo trenował w skałkach koło Jeleniej Góry, a od 1978 roku trenował na trudnych ścianach w Tatrach. Należał do Akademickiego Klubu Alpinistycznego i Klubu Wysokogórskiego w Poznaniu. W latach 80. wspinał się i zdobywał wysokogórskie doświadczenie w Andach. W 1980 roku po raz pierwszy wziął udział w wyprawie, w Himalaje. W 1981 roku w ciągu trzech miesięcy zdobył trzy szczyty w Andach (m.in. Huascaran – 6768 m n.p.m.). W 1983 roku w Meksyku wziął udział w wspinaczce skalnej na El Trono Blanco (2197 m). W Himalajach wspinał się także w 1984 (trening wspinaczkowy pod Annapurną) i w 1987 roku (wyprawa trekkingowa w rejonie Langtang Himal).
W 1995 roku, w niekonwencjonalny sposób zdobył Kilimandżaro (Tanzania): na najwyższą górę Afryki (5896 m), wjeżdżał rowerem. Chociaż formalnie było to zabronione i niektóre odcinki musiał pokonywać z rowerem, to jednak na rowerze przebył większość drogi na szczyt. W 1996 roku zdobył Aconcaguę (najwyższy szczyt Andów – 6962 m n.p.m.). Dwa lata później zdobył 5 kolejnych szczytów w Andach (m.in. Ojas del Salado – 6893 m n.p.m.).
Na początku 1999 roku wszedł na Sajamę (Boliwia – 6542 m n.p.m.) i El Muerto (Chile – 6488 m n.p.m.). Ten ostatni był jedenastym szczytem Andów zdobytym przez Tadeusza Kudelskiego. Tę wyprawę, w której uczestniczył starszy syn Piotr, traktował jako przygotowanie do najważniejszej, tej w Himalaje (zorganizowanej przez Ryszarda Pawłowskiego). Celem było zdobycie Mount Everest. 18 maja 1999 roku, po kilku tygodniach wspinaczki od strony północno-wschodniej, tuż przed godziną 14.00 – jako pierwszy gorzowianin i dwunasty Polak w historii – Tadeusz Kudelski stanął na Mount Everest (8848 m n.p.m.). Wspólnie z Jackiem Masełko i Ryszardem Pawłowskim. Ze szczytu nadali bezpośrednią satelitarną relację dla Radia Zet (podjąłem osobiście poszukiwania w archiwum Radia kopii zarejestrowanej relacji, ale zaginęła bezpowrotnie!), a o godz. 15.30, przy pogarszającej się pogodzie, rozpoczęli schodzenie. Do trzeciego obozu, położonego na wysokości 8300 m, Tadeusz Kudelski nie powrócił. Według pozostałych członków wyprawy ostatni raz był widziany pomiędzy pierwszym, a drugim uskokiem skalnym. Potem, ze względu na śnieżycę i zapadające ciemności, kontakt wzrokowy między nimi się urwał. Jego ciała nie odnaleziono.
Talent, ciężka praca, znakomite warunki i wytrenowanie kondycyjne, ale nade wszystko instynkt i charakter, nieprzeciętna wrażliwość i wrodzone poczucie wolności, pozwoliły Tadeuszowi Kudelskiemu żyć w zgodzie z górami: pokonywać je dostrzegać ich piękno, pamiętać o ich wyjątkowości i darzyć należytym szacunkiem. Zdobywał szczyty gór. Dzielił się wspólnymi przeżyciami. Utrwalał je w swojej pamięci i opowieści. Upowszechniał poprzez ich doświadczanie i w fotografiach, których zrobił tysiące. We wrześniu 1998 roku w gorzowskim Biurze Wystaw Artystycznych, otworzył swoją pierwszą wystawę fotograficzną pt. „Andy – pięć szczytów”, na którą złożyły się wykonane przez niego zdjęcia z wypraw do Ameryki Południowej. W katalogu do tej wystawy tak pisał: …przedstawiam Państwu zdjęcia […], które pokazują Amerykę Południową moimi oczami.
W drugą rocznicę zaginięcia w himalajskiej przestrzeni, na cmentarzu w Lubnie, wsi pod Gorzowem Wielkopolskim, w której się wychowywał i dorastał, ustawiony został głaz z nad kłodawskiego jeziora, profilem przypominający wierzchołek Czomolungmy, jako symbol pamięci o Tadeuszu Kudelskim. Wokół posadzono małe sosny himalajskie i po Mszy św. w parafialnym kościele pw. św. Józefa, poświęcono miejsce w obrzędzie rzymsko-katolickim. Symboliczna mogiła z usypanych kamieni znajduje się na małym cmentarzu u podnóża Mount Everest (Tybet, Chiny). Został Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi. W 2006 roku ukazała się książka autorstwa Ewy Kudelskiej i Zbigniewa Szafkowskiego, pt. Tadeusz Kudelski – gorzowski Himalaista 1954-1999. W styczniu 2009 roku przy Zespole Szkół Technicznych i Ogólnokształcących w Gorzowie (do którego uczęszczał drugi syn Tadeusza i Ewy Kudelskich- Paweł) oddano do użytku boisko sportowe, któremu nadano imię gorzowskiego himalaisty.
Wystawa pt. „Góry, moje życie”, powstała dzięki Rodzinie Tadka Kudelskiego – żonie Ewy, synów Pawła i Piotra we współpracy z Archiwum Państwowym w Gorzowie Wielkopolskim oraz dzięki Władzom Zamiejscowego Wydziału Kultury Fizycznej w Gorzowie Wielkopolskim Akademii Wychowania Fizycznego w Poznaniu.
Janusz Dreczka
GORZÓW WIELKOPOLSKI,2024 r.